Kort, bondig en toch altijd méér dan wat ‘popcorn voor de geest’. Dat is het opzet van In Beeld Gebracht. In dit format wordt telkens aan een andere opleider of supervisor van de Belgische Vereniging voor Relatie – en Gezinstherapie en Systeemcounseling gevraagd om een beeldfragment te kiezen. De antwoorden op een korte reeks terugkerende vragen geven samen met het fragment vorm aan reflecties die boeien, prikkelen of ontroeren.

In deze achtste aflevering kiest Annie Nuyts, opleider en supervisor bij IPRR, een fragment uit ‘Man Bijt Hond’, een Vlaams TV-programma (1997-2012) dat van opzet voornamelijk lichtvoetig was. Als er al eens grotere, zwaardere of meer beladen thema’s werden behandeld, gebeurde dit steeds vanuit het gezichtspunt van de gewone man en vrouw.

_ _ _

Wat is de context van het fragment?

We zien hier Yvonne en Etienne, een Kempisch koppel op leeftijd. Het is vooral Yvonne die in het fragment het woord voert. Ze blikt terug op de ‘carrière’ van haar man als fervent wielertoerist: over hoe gedreven en ambitieus hij hierin was. Tegelijkertijd geeft ze ook een inkijk in hun relatie. De kijker, toehoorder zit als het ware mee aan tafel en fietst mee langs Vlaamse wegen.

Wat maakt dat je dit gekozen hebt?

Ik wist vrijwel onmiddellijk welk fragment ik zou kiezen. Niet omdat het de mooiste, beste of meest sprekende beelden zijn, maar wel omdat ik me er op verschillende manieren mee verbonden voel. Zelf geworteld in Kempische zandgrond en kind uit een arbeidersgezin, voel ik me thuis bij Yvonne en Etienne. Dit is wat ik ken. Nostalgie en eerbetoon aan afkomst spelen dus zeker een rol in mijn keuze.

‘Het leven zoals het is’, in beeld gebracht in licht satirische programma’s als Man bijt hond en Iedereen beroemd, spreekt me verder ook aan omwille van de authenticiteit. In film als kunstvorm, geven regisseur en acteurs richting aan de bik van de kijker. In docu’s en sommige reality programma’s gebeurt dit ook, maar kan ik me er meer van losmaken, ten voordele van een eigen kijk.

Hoe is dit fragment voor jou verbonden aan de systeemtheorie of de systeemtherapie?

Voor mij heeft het fragment verschillende lagen en kan er op verschillende manieren vanuit een systemische/contextuele bril naar gekeken worden. Misschien staat voor sommigen het machtsaspect in relaties op de voorgrond: wie bepaalt wie? Wat speelt er ‘tussen mensen’? Het is ook een ontroerend voorbeeld van de balans van geven en ontvangen die voortdurend in beweging is. We zien een momentopname waarbij Yvonne haar man op een milde manier tegemoetkomt. Wat werd er al die jaren tussen hen uitgewisseld waardoor dit passend lijkt? Er kan ook gekeken worden vanuit het hechtingsperspectief. Tijdsgeest en tijdskader kunnen mee in rekening worden gebracht: hetzelfde fragment met een jonge Yvonne en Etienne anno 2020 zou waarschijnlijk heel andere gevoelens oproepen.

Hoe inspireert het je in je praktijk als opleider of als therapeut?

Om heel wat redenen gebruik ik graag dit soort beeldfragmenten in de opleiding van toekomstige systeemtherapeuten en counselors. Ze stimuleren het kijken, ervaren en exploreren van de gelaagdheid in relaties. Maar misschien vooral omdat ze aanzetten tot wat ik noem ‘gewoonheid’ als de basis van afstemming met een gezin, een koppel, een individu: mijn persoonlijk adagium als contextueel therapeut en opleider.

Wie wil je graag dat het volgende fragment kiest?

Ik ben benieuwd naar de keuze van Ann Vanhimbeeck.