Therapie binnen een narratieve, collaboratieve benadering is een zoektocht van cliënten en therapeut samen naar andere, meer ‘leefbare’ betekenissen. Een zoektocht naar nieuwe wegen, een zoektocht om onzichtbare mogelijkheden terug in beeld te brengen. De therapeut is niet diegene die het weet en de oplossingen aanbrengt, maar een partner in de constructie van andere, soms meer hoopvolle ideeën. De relatie van samenwerking en een focus op nieuwsgierigheid zijn daarbij erg belangrijk. Creativiteit ontstaat gaandeweg in het samen zoeken en verkennen.

Natuurlijk is het aansluiten bij de problemen en vragen van cliënten van groot belang. Woorden geven aan wat hen bezighoudt, geven hen taal om hiermee om te gaan in hun eigen omgeving en om dingen anders te doen.

Kan poëzie in een therapieproces een plaats hebben ? Is dit niet een stap voorbij de vraag van cliënten, een ‘literair zweverig gedoe’ waar we ons verre van dienen te houden? Zijn we dan nog wel bezig met het zoeken naar oplossingen en het doelgericht werken aan verandering ?

Misschien kan poëzie soms een verruiming zijn, een inspiratie. Het kan lucht geven, humor binnen brengen, nieuwe gedachten oproepen. Gedichten die een meervoudige, metaforische betekenis hebben kunnen een interessante uitbreiding zijn van ons therapeutisch arsenaal. Gedichten zijn beelden in taal, met wisselende en verschuivende betekenissen. Poëzie kan woorden geven aan wat mensen bezighoudt, aan gevoelens, aan levenspijn, aan gedachten. Een gedicht kan inspireren om van op een afstand naar dingen te kijken en samen daarover te reflecteren. Het gedicht is een weg om het dominante verhaal te verlaten en zijwegen te bewandelen, al is het slechts voor even.

Dus we duwen dus niet elke cliënt met elk probleem een gedicht onder de neus. Maar soms past het met een cliënt samen te reflecteren over een poëtische tekst die misschien een iets andere kijk kan toevoegen.

Mieke Faes is staflid, opleider en systeemtheoretisch psychotherapeut bij Interactie-Academie